SOS TEAM

18-4-2007
Vandaag zijn we met het S.O.S.- team mee geweest. Om 6.45 werden we opgehaald bij het politiebureau. Dat vonden we erg vroeg, vooral omdat het nog niet helemaal licht was. We hadden geen waardevolle spullen bij ons, om ons iets veiliger te voelen in de schemer.
Met zijn drieën zaten we voorin. Erena en wij. De auto zat helemaal vol met eten:soep, broden, sla, zoetigheden, enzovoorts. Dit krijgt het team van winkels. Het zijn spullen die ze niet meer kunnen verkopen, maar de meeste etenswaren zijn nog prima in orde.
We beginnen bij een ouder vrouwtje die de zorg heeft over haar kinderen en kleinkinderen. Haar huisje is van bakstenen met golfplaten en ze is bezig om een stuk aan haar kombuis te bouwen. We geven haar een blok bevroren soep, wat brood en sla. Zo gaan we eerst de huizen af rond Tokyo Sexwhale. Niet alle huishoudens krijgen eten van het team. Ze moeten zich aanmelden en dan gaat wordt door het team bepaald of het huishouden voldoende inkomsten heeft of inderdaad extra voedsel nodig heeft. En wel terecht vind ik, want er zijn veel mensen die al hun geld aan drank besteden en dan geen eten meer kopen, terwijl ze voldoende inkomsten hebben.
We hebben verschillende huisjes van binnen gezien. Ik vind het heel bijzonder om door de arme wijken te rijden en te mogen zien hoe de mensen leven en wonen. Er zijn veel oude mensen die hulp krijgen. Hun rimpels tekenen hun gezichten. Gezichten die al heel veel meegemaakt hebben. Want terwijl je de mensen van extra eten voorziet, komen er een hoop verhalen en emoties los. Regelmatig horen we verhalen over de kinderen. De mensen moeten hun kinderen of kleinkinderen opvoeden, maar ze zijn lastig of ‘ te duur.’ Opvoeders krijgen wel kinderbijslag. Ook horen we veel over ziektes. De meeste mensen die we bezoeken hebben Aids, vertelt Erena. Maar de mensen die het erkennen zijn op één hand te tellen.
Na een tijdje komen we aan bij een huis met één kamertje, waarover Erena vertelt dat er een hele familie op die paar meters woont. Er is niemand thuis, dus we zetten het eten gewoon binnen. Soms komen we in hele schone huisjes. Hutjes waar de gootsteen bijna blinkt. Vaker komen we in vieze huisjes, soms komen we in ontzettend smerige huisjes.
Bij een bijna blinde mevrouw gaan we ook eten brengen. Erena bereidt ons al voor over de onhygiënische omstandigheden in het huis van mevrouw. We moeten goed opletten waar we lopen wanneer we naar haar deurtje gaan. Er ligt veel hondenpoep en het gras is al maanden niet gemaaid. Binnen lopen kleine kittens met soepogen te piepen. Ze worden af en toe een beetje vertrapt door de kolossale vrouw die bijna niks kan zien. Echt ontzettend smerig vind ik het niet.
Hoe verder we de wijk in gaan, hoe armoediger de huisjes er van buiten uit zien. Van binnen zijn de huisjes soms hetzelfde als in een gemiddelde volksbuurt in Nederland. Tierelantijntjes, porseleinen vazen met gouden randjes, kanten kleedjes… knus met veel prullaria.
Vaak helpen we met de boodschappen dragen. Zo hebben we de kans om even een praatje te maken en een blik van hun leven op te vangen.
Een meneer verontschuldigt zich voor de troep in zijn huis. Hij heeft een heel smal houten plekje waar drie omgedraaide verfblikken als krukjes fungeren. Er staat ook nog een bed. Aan de muur hangen allemaal plaatjes en krantenartikels. Het lijkt of hij de muur wat heeft willen opvrolijken. Er liggen een paar lege flesjes drank. De meneer zegt erg blij te zijn met zijn wekelijkse voedselaanvulling en dat hij het leuk vind om ons, twee nieuwe gezichten, te zien.
In de straten zien we veel dieren, kippen met horden kuikens, katten met kittens, maar vooral honden. De meeste vrouwtjeshonden zijn zwanger of hebben hun tepels op de grond hangen van de vele puppy’s die komen drinken. De meeste honden hebben zichzelf ontzettend kaal gekrabd omdat ze onder ze vlooien zitten. Het raakt me. Er is totaal geen geboortecontrole, bij de mensen niet en bij de dieren niet. Ik denk aan alle ziekten die kunnen worden overgebracht door de dieren. En natuurlijk de ziekten die de mensen aan elkaar overbrengen.
Er zijn veel zoetwaren van de bakker gebracht, dus de kinderen die we onderweg tegenkomen krijgen wat lekkers. Op de stoep zit een jongetje te spelen van een jaar of vijf. Ik ga hem een donut brengen. Later hoor ik van Erena dat zijn moeder dit weekend is overleden. Aids, zeer waarschijnlijk. Ik voel mijn tranen branden en vraag wie er dan in hemelsnaam voor hem zorgt. Maar gelukkig woont zijn oma vlakbij, dus kan hij daar gaan wonen. Het doet me zeer om geconfronteerd te worden met het feit dat deze situaties hier in grote getallen voor komen.
Het jongetje speelt verder met zijn paardje in de ene hand, en zijn donut in de andere.
We kruipen wat verder in de achterbak van de jeep, want we moeten een drukke weg oversteken: we gaan naar Ocean View.
Aan de andere kant van de weg ziet het landschap er heel anders uit. Aan de rand van Ocean View zijn er wel wat huizen van steen, maar de rest is allemaal van hout of karton. Het voelt anders, het ruikt anders. Er ligt allerlei afval gedumpt in de berm. De mensen kijken soms schuchter. En voor mijn gevoel triester. Dit is het laatste stuk van ons rondje. Het lijkt wel of men hier de hoop heeft opgegeven. Twee vrouwen huilen wanneer we een pak soep af komen geven. De vrouw voor wie de soep bestemd was, is overleden. Een stukje verder zit een peutertje op een lege fles drank de sabbelen. Hij draagt alleen een hemdje. Ik neem hem de fles af en geef hem een cakeje. Ik voel me slecht wanneer ik zie dat zijn handen vies zijn en dat ik daar niks aan gedaan heb. Dat gevoel ebt langzaam weg wanneer ik me bedenk dat het waarschijnlijk niks uit haalt om hem eerst te poetsen.
Wanneer we de auto midden in een straat hebben gezet, komen er van alle kanten mensen aan die we nog blij kunnen maken met een stuk brood of een banaantje.
Als de auto bijna leeg is rijden we weer terug naar het centrum van Jeffrey’s Bay. Waar iedereen in merkkleding loopt de paraderen over straat. Waar we heel graag ons op willen frissen en de ogen willen sluiten na deze indrukwekkende dag. Na vijf minuten zijn we weer de oude en besluiten we lekker te gaan lunchen…